BLOG - Sistemik Koçluk Nedir?
"Geleneksel Koç" ile "Sistemik Koç" Arasındaki Farkları Anlamak
Sistemik Koçluk
Sistemik koçluk, bireyleri sadece bireysel varlıklar olarak değil, içinde bulundukları sistemlerle etkileşim halinde ele alan bir koçluk yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, bireyin deneyimlerini, davranışlarını ve hedeflerini derinden etkileyen karmaşık sistemlerin (aileler, işyerleri, topluluklar) rolünü kabul eder.
Sistemik koçluk bireyleri aileler, işyerleri ve topluluklar gibi birbirine bağlı sistemlerin parçaları olarak görür. Bir parçadaki değişikliklerin bütüne yansıdığını kabul ederek sistem teorisinden yararlanır.
Sistemik Koçluk Nedir?
Sistemik koçluk, bireylere yalnızca kendilerini değil aynı zamanda içinde yaşadıkları daha geniş sistemleri de olumlu yönde etkileyecek seçimler yapma gücü verir. Hayatlarımızın birbirine bağlı dinamik ağı üzerinde, eylemlerimizin ve seçimlerimizin derin etkisinin farkındalığına olanak sağlar.
Temel ilkeler ve modeller
- Sistem Teorisi
- Bireylerin, ilişkilerin ve bağlamların birbirini nasıl etkilediğini vurgular.
- Sistemik Dizimler (Systemic Constellations)
- Müşterilerin, sistemlerini temsil edecek şekilde insanları veya nesneleri düzenlediği güçlü bir araç. Bu, aile sistemleri, takımlar veya iç mücadeleler içindeki gizli kalıpları ve dinamikleri ortaya çıkarır.
- Sistemik Algı
- Koçlar, birbirine bağlılığı ve olumlu değişim için bu bağlantılardan nasıl yararlanılacağını belirleyen bütünsel bir bakış açısı geliştirir.
Sistemik koçlar aşağıdaki gibi araçları kullanır
- Döngüsel Sorgulama
- Bir sistem içindeki farklı bakış açılarını araştırır (örneğin, "Takım arkadaşınız bunu nasıl görebilir? ").
- Sistemik Haritalar
- Görsel diyagramlar sistemler içindeki dengesizliklerin veya gerilimlerin belirlenmesine yardımcı olur.
- Yeniden çerçeveleme
- Koçlar, anlayış ve sorumluluğu geliştirerek müşterilerin durumları sistemik bir bakış açısıyla yeniden yorumlamalarına yardımcı olur.
Sistematik koçlukta etik ilkeler çok önemlidir
- Sınırlar
- Sistemik Koçlar, ICF etik standartlarına bütünüyle uyarlar. Terapötik alanlara adım atmaktan kaçınarak net Koç rol ve sorumluluklarını yerine getirirler.
- Gizlilik
- Grup ortamında da uygulanabildiği için, müşteriler ve sistemleri hakkındaki hassas bilgileri korunması için ek önlemleler alırlar.
- Bilgilendirilmiş Onam
- Koçluk sözleşmesine ek olarak, müşteriler sistemik koçluk süreci ve hakları konusunda tam olarak bilgilendirilir.
Formula-1 Analojisi
Geleneksel Koç ile Sistemik Koç’un farkını anlamak için gelin Formüla-1 analojisini kullanalım. İleri sürüş yetkinliklerine sahip bir Sürücü ile, F-1 Sürücülerini(!) karşılaştırmak istesek ilk göze çarpan unsurlar nelerdir? Öncelikle F-1 sürücülerine Pilot ve sürücü koltuk mahalline de Kokpit deniyor (tıpkı uçaklarda olduğu gibi!) Araçları yüksek hızlara çok kısa sürede ulaşıyor ve diğer araçlarla pist ortamında yarışıyorlar. F-1 Pilotları sadece sürücü yetkinliklerine ve ileri sürüş becerilerine sahip değiller sürücülerde olmayan bir takım ek yetenek ve becerilerine de sahipler. Onlar sadece özel bir tür sürücü değil hem bir araba yarışçısı hem de bir motor sporcusu. Bu gelişmiş ilave yetkinlikler onları geleneksel bir sürücü olmanın ötesine taşıyor.
Şimdi, F-1 analojisini Sistemik Koçluğu anlamak içinde kullanalım. Bir Formula-1 pilotunu düşünelim. Pilot, aracı kullanma konusunda yetenekli, odaklanmış ve kararlıdır. Ancak başarısı sadece kendi yeteneğine bağlı değildir. Pilotun arkasında, katkıları doğrudan yarışın sonucunu etkileyen mekanikerler, mühendisler ve rekabeti yöneten stratejistlerden oluşan bir ekip vardır.
Diğer yandan F-1 Pilotunun kendi gibi takım arkadaşları, meslektaş rakipleri, izleyici ve takipçi kitlesi de var. Tüm bu unsurlar dahil oldukları organizasyonlarla birlikte Formüla-1 topluluğunun bir parçası. Bu topluluk daha büyük bir ekonomik sistem olan motor sporları sektörünün bir parçası vb.
Bir sistemik koç, müşterisinin F1 Pilot kimliğini tüm bu unsurlarla dinamik ilişkisi bağlamında anlaşılabilir olarak kabul edecektir.Tıpkı bir Formula-1 sürücüsünün optimum performans için bir takıma dahil olması gibi, sistemik bir koç da hepimizin çeşitli sistemlere derinden bağlı olduğunu kabul eder. Sistemik koçluk, odağı yalnızca "sürücüden" tüm "yarış takımına" ve gerekli durumlarda daha geniş sistemik bağlamlara kaydırarak, bireyin bilinçli seçimler yapmasına ve hem kendi içinde hem de dahil olduğu daha geniş sistemlerde değişimi başlatmasına olanak tanır. Bu benzetme, sistemik koçluğun özünü yansıtır.
Geleneksel Koç ile Sistemik Koç Arasındaki Farklar
Bir koç, bireyin kişisel ve profesyonel gelişimini desteklemek için çeşitli teknikler ve araçlar kullanır. Sistemik koç ise bu araçlara ek olarak, bireyin içinde bulunduğu sistemleri de dikkate alır. Geleneksel koçluk ile sistemik koçluk arasındaki temel farkları aşağıdaki karşılaştırma tablosunda inceleyelim:
| Özellik | Koç | Sistemik Koç |
|---|---|---|
| Odak ve Kapsam |
|
|
| Yaklaşım |
|
|
| Koçun Rolü |
|
|
| Daha Çok Kimlere Uygun |
|
|
| Ek Yetkinlikler |
|
|
Sistemik Koçluğun Faydaları
İşte, baş döndürücü bir hızla değişen dünyamızda, değişime karşı sıradışı adaptasyon yeteneğiyle öne çıkan ve global çapta etki alanını her geçen gün artıran sistemik koçluğun geleneksel koçluğa göre önemli avantajlarından bazıları:
Daha Derin Farkındalık ve Daha Büyük Etki:
Sistemik koçluk, bireyin ötesine bakarak, bireyin bağlantılı ve dahil olduğu dinamik sistemler ağı içindeki gizli kalıpları, desenleri ve bağlantıları ortaya çıkarır. Bu anlayış, bireysel perspektiften dinamik ve bağlantısal sistemik perspektife geçiştir ve bu paradigma ve algı değişimi daha kapsamlı ve etkili çözümlere yol açmaktadır.
Daha Geniş Bağlamda, Sistemik Sürdürülebilir Değişiklikler:
Kaos ve belirsizliği kabul eden VUCA dünyasında Sistemik bir yaklaşım, bireyin dahil olduğu karmaşık sistemlerdeki küçük değişikliklerin dalgalanma etkileri yaratabileceğini kabul eder. Bu anlayış değişimin izole edilmiş bireysel dönüşümden farklı olarak sistemik çapta, daha sürdürülebilir ve geniş kapsamlı olduğu anlamına gelir.
Daha Güçlü Ekip Çalışması ve İşbirliği:
Sistemik koçluk, başarının etkili dinamiklere ve ilişkilere bağlı olduğu organizasyonlar veya ekipler için özellikle faydalıdır. İletişimi, güveni ve genel sistemin çevikliğini etkili biçimde artırır.
Tüm Bu Etkileyici Özellikleriyle Sistemik Koçluğu Ne Zaman Seçmelisiniz?
Bireyler, hangi koçluğu seçeceklerine karar verirken, sistemik koçluğun aşağıdaki durumlarda özellikle faydalı olduğunu göz önünde tutabilirler:
- Hızlı düzeltmeler yerine uzun vadeli, bütünsel çözümleri hedefliyorsanız.
- Çevrenizle (işyeri, aile, yakın ilişkiler vb.) bağlantılı olabileceğini düşündüğünüz zorluklarla karşı karşıyasınız.
- Değişimi yalnızca kendi içinizde değil aynı zamanda dahil olduğunuz tüm sistemler bağlamında ele almak istiyorsunuz.
Sistemik Koçluğun Geleceği ve Potansiyeli
Sistemik koçluk, hızla değişen ve giderek birbirine bağlı hale gelen bir dünyada, bireylerin ve organizasyonların karşılaştığı karmaşık zorlukların çözümünde çok önemli bir rol oynama potansiyeline sahiptir. Gelecekte, sistemik koçluğun şu alanlarda büyümeye ve gelişmeye devam etmesini bekleyebiliriz:
Bireysel Gelişim
İnsanlar, sadece kendi iç dünyalarına değil, içinde bulundukları daha geniş sistemlere bağlı olduklarının farkına vardıkça, sistemik koçluk daha bütünsel dönüşüm ve farkındalık arayan bireyler tarafından talep edilmeye devam edecek.
Kurumsal Gelişim
Sistemik koçluk; çeviklik, işbirliği, çeşitlilik ve katılımı önemseyen organizasyonlarda giderek daha etkili bir araç haline gelecek. Sistemik dinamikleri ve iletişimi geliştirerek daha sağlıklı ve güçlü organizasyonlar oluşmasına katkı sağlayacak.
Toplumsal Değişim
Sistemik koçluk, toplumları etkileyen sosyal, çevresel ve ekonomik sorunlarda olumlu değişime katkıda bulunma fırsatına sahip. Topluluklar, STK'lar ve sosyal girişimciler, toplumsal konulara sistemik çözümler üretmek için sistemik koçluk yaklaşımlarını daha geniş biçimde kullanabilirler.
Sistemik koçluk, bireyleri, ekipleri ve kurumları daha büyük sistemlerin bir parçası olarak görerek, onlara kendi etki alanlarındaki değişimleri başlatmalarında yardımcı olmaya devam edecek.
Sistemik koçluk, hızla değişen ve giderek birbirine bağlı hale gelen bir dünyada, bireylerin ve organizasyonların karşılaştığı karmaşık zorlukların çözümünde çok önemli bir rol oynama potansiyeline sahiptir.
Teknolojik gelişmelerle birlikte, genel olarak koçluğun gelecekte şu şekilde büyümesi ve gelişmesi beklenebilir:
- Uzaktan Koçluk ve Sanal Çalışmalar: Video konferans araçlarının, gelişmiş sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte koçluk görüşmeleri, mesafeleri ortadan kaldırarak coğrafi sınırların ötesine geçecek. Bu sayede, uzak mesafelerdeki bireyler ve takımlar daha kolayca kapsayıcı koçluk çözümlerinden yararlanabilecek.
- Yapay Zeka Destekli Koçluk Uygulamaları: Yapay zeka sistemleri, koçluk uygulamalarını daha verimli, kişiselleştirilmiş hale getirecek. Müşterilerin ilerlemesini takip ederek, kalıpları belirleyerek ve uygun kaynakları veya egzersizleri önererek koçlara yardımcı olacak.
- Veri Analizi ve Sistemik Modelleme: Büyük veri ve analitikteki gelişmeler, koçluk seansları dahilinde ilişkisel verilere dair daha derin bilgiler sağlayabilir. Koçlar, karmaşık sistemlerin görselleştirilmesi ve simülasyonlar aracılığıyla sistem dinamiklerini ve etkileşimlerini daha iyi anlayarak müşterilerine daha etkili yol gösterebilirler.
Teknolojik gelişmeler, genel olarak koçluğun erişimini, ölçeklenebilirliğini ve etkinliğini artırma potansiyeline sahiptir. Yeni teknolojileri benimseyerek, koçlar bireyleri ve ekipleri geleceğin birbirine bağlı dünyasında daha iyi bir şekilde destekleyebilirler.
Sonuç
Sistemik Koçluk, koçluğun tüm alt dallarını kendine entegre edebilecek esnekliğe sahiptir. Bununla birlikte Koçluğun bir türüdür ve genel koçluk çerçevesi içerisinde bir alt dal olarak kabul edilmektedir.
Bu yazımızda geleneksel koçluğa göre farklılıkları ve avantajları üzerinde durduğumuz Sistemik Koçluk, her durum ve koşulda ve/veya her müşteriye göre avantajlı değildir. Bu bağlamda geleneksel koçluktan ne daha iyidir ne daha üstündür. Müşterinin değişen ihtiyaçları ve tercihlere göre geleneksel koçluk daha uygun olabilir ve tercih edilebilir.
